جنگ با فمینیسم با نام خدا جنسیت و اسلام بنیاد گرا

This article was published in کار، شماره ۱۷۷, ۱۳ - اسفند - ۱۳۶۷.

با بررسی طرز تفکر و جهان‌بینی جنبش‌های بنیادگرا در زمینۀ جنسیت، این نتیجه به دست می‌آید که با وجود تفاوت‌های فرهنگی و منطقه‌ای، همانندی‌های چشم‌گیری در طرز تلقی این جنبش‌ها از مسئلۀ جنسیت وجود دارد. در برنامۀ این جنبش‌ها آن‌چه که با جنسیت ارتباط پیدا می‌کند جنبۀ فرعی و حاشیه‌ای ندارد. در این مقوله، نقطۀ قوت بنیادگرایی در ایجاد این توهم نهفته است که بازگشت به مناسبات سنتی، تنها پاسخ به دشواری‌هایی است که امروز، در عصر سلطۀ سرمایه‌داری، گریبان‌گیر جوامع غربی و غیرغربی است. شماری از فمنیست‌ها کوشیده‌اند تا علل جاذبه‌ای را که بنیادگرایی برای طبقات متوسط و پایین‌تر از متوسط در جوامع مسلمان خاورمیانه، شمال آفریقا، و جنوب شرقی آسیا پیدا کرده‌است، تشریح کنند. با وجود تنوع منطقه‌ای در مطالعات انجام‌شده، این مطالعات را می‌توان در سه گروه طبقه‌بندی کرد: نخست، مطالعاتی که در آنها مسائل اقتصادی و سیاسی مؤثر در اوج‌گرفتن جنبش‌های بنیادگرا در کانون توجه قرار دارند. دوم، پژوهش‌هایی که به بررسی آثار متخل‌کنندۀ تجدّد در خانواده‌ها اختصاص دارند. و سوم، مطالعاتی که نشان می‌دهند سازمان‌های مبارز جدی اسلامی در بعضی زمینه‌ها به زنان دانشجو و نیز زنان صاحب حرفه و تخصص معدود قدرت‌هایی بخشیده‌اند، اگرچه در زمینه‌های دیگر آنان را محدودتر ساخته‌اند. با تحلیل انتقادی این سه طرز برخورد، می‌توان به یک توضیح کلی و مستدل دربارۀ علل جذب مردان و زنان به چنان جهان‌بینی‌های تحکم‌آمیزی رسید.

Download full article as PDF

Online article is a compact version. You can also download full article that contains aditional diagrams and content as PDF.